Τα κέρατα του Δον Φριολέρα

«Τα κέρατα του Δον Φριολέρα» (1921) περιλαμβάνονται στα esperpentos - όρος και είδος θεάτρου που ο ίδιος ο Βάλιε-Ινκλάν επινόησε. «Οι κλασικοί ήρωες, καθρεφτισμένοι σε κοίλα κάτοπτρα, δίνουν τα esperpentos» γράφει κάπου και τα χαρακτηρίζει «συζητήσεις πεθαμένων για να διηγηθούν ιστορίες των ζωντανών». Ο Βάλιε-Ινκλάν έχει περάσει πια, χωρίς επιστροφή, από την εκλεπτυσμένη και νοσταλγική λογοτεχνία στην πιο άγρια κριτική, στην πιο τολμηρή σάτιρα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Χιούμορ, στιλιζάρισμα γκροτέσκο της ισπανικής πραγματικότητας, παραστατική και αδίστακτη γλώσσα είναι πλέον τα κοινά χαρακτηριστικά των έργων του.